Zmiany w CBAM – nowe terminy, konsultacje i wyzwania na nadchodzący 2026 rok

Ostatnie miesiące przyniosły przyspieszenie kluczowych procesów dotyczących CBAM: rozpoczęcie konsultacji publicznych na temat rozszerzenia zakresu (downstream), call for evidence w sprawach metodologii i odliczeń, ustalenie progu minimalnego i uproszczeń proceduralnych. Firmy, które jeszcze nie zaczęły przygotowań, powinny to zrobić jak najszybciej – zwłaszcza że od 1 stycznia 2026 roku obowiązki CBAM staną się pełne. Ustawa polska i adaptacja krajowa są ważne, ale nie zmienią wymogu stosowania rozporządzenia UE. W kontekście ESG CBAM przestaje być tylko regulacją zewnętrzną – staje się elementem przewagi konkurencyjnej i reputacyjnej.

Najnowsze konsultacje i harmonogram

Zgodnie z ostatnimi konsultacjami publicznymi, które miały miejsce od 1 lipca 2025 r. do 26 sierpnia 2025 r., przeprowadzonymi przez Komisję Europejską, jednym z kluczowych elementów zmian w mechanizmie CBAM będzie rozszerzenie go na kolejne produkty „downstream”, czyli wyroby ostateczne, które są wytwarzane z materiałów objętych mechanizmem, ale same w sobie nie są produktami „wysokowęglowymi” (np. pojazdy, konstrukcje stalowe, okna, itp.). To rozszerzenie ma na celu włączenie bardziej złożonych procesów produkcji do systemu monitorowania emisji CO2 oraz innych gazów cieplarnianych i zapewnienia, że produkty importowane do UE będą podlegały tym samym regulacjom środowiskowym, co te produkowane w Europie.

W tzw. międzyczasie, 28 sierpnia 2025 r., KE uruchomiła call for evidence (czyli zbieranie dowodów / opinii) dotyczące trzech kwestii: metodologii obliczania emisji wbudowanych w towary objęte CBAM, korekty obowiązku certyfikatów CBAM w kontekście bezpłatnych przydziałów (free allocation) w EU ETS oraz odliczenia ceny emisji płaconej w państwie trzecim. Termin na udział w tej akcji to 25 września 2025 r.

Przy tym wszystkim, w Polsce trwają prace nad ustawą wdrażającą CBAM – projekt ustawy (numer UC-38) znalazł się w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów. Nie ma jeszcze oficjalnego, potwierdzonego terminu przyjęcia ustawy, ale prace legislacyjne są już zaawansowane, a kluczowe momenty to opinie, konsultacje krajowe i międzyresortowe nadające projektowi kształt zgodny z unijnymi wymogami.

Zmiany wchodzące od 1 stycznia 2026 i uproszczenia

Od początku 2026 roku CBAM przestaje być tylko mechanizmem raportowania (transitional phase), a staje się obowiązkiem rzeczywistego rozliczania – czyli importujący będą musieli nabywać certyfikaty odpowiadające emisjom wbudowanym w towary, które importują.

Jedną z kluczowych propozycji, przyjętą de facto politycznie w czerwcu 2025 r. w ramach tzw. pakietu „Omnibus”, jest wprowadzenie progu minimalnego – importerzy, którzy nie przekroczą rocznego limitu 50 ton towarów objętych CBAM, mogą być zwolnieni z części obowiązków lub korzystać z uproszczonych wymagań.

Uproszczenia obejmują także planowane ułatwienia w zakresie: metodologii kalkulacji emisji, raportowania danych, uproszczeń proceduralnych dla małych importerów czy dostosowania zasad dla sektora elektryczności (np. domyślne wartości emisji vs dane rzeczywiste, gdy to technicznie wykonalne)

Skutki dla ESG i operacyjnego przygotowania firm

Dla firm zaangażowanych w ESG nadchodzące zmiany oznaczają przyspieszenie adaptacji – dotyczy to zwłaszcza takich obszarów jak zbieranie danych od dostawców spoza UE, dokumentacja emisji wbudowanych, weryfikacja przez akredytowanych audytorów oraz budżetowanie kosztów certyfikatów CBAM. Firmy muszą również monitorować harmonogram legislacyjny – zarówno unijny, jak i krajowy – bo nawet jeśli ustawa polska jeszcze nie została przyjęta, to od 2026 r. obowiązki wynikające z rozporządzenia unijnego będą w pełni skuteczne.

Jak PCDK może pomóc?

W PCDK wspieramy firmy w przygotowaniu do nadchodzących zmian. Oferujemy praktyczne szkolenia dla zespołów, doradztwo w pomiarze śladu środowiskowego oraz budowanie strategii dopasowanej do przedsiębiorstwa. Dzięki temu mogą one nie tylko spełnić wymogi CBAM, ale również wykorzystać je jako impuls do wzmocnienia swojej strategii ESG i przewagi rynkowej.

Więcej artykułów z zakresu ESG przeczytasz w Monitor CDK. Pobierz TUTAJ

Poznaj najbliższe szkolenia z zakresu ESG