Tego typu zmiana wprowadzić może nie tylko wydłużenie kontroli i stan trzymania podatników w ciągłej niepewności, ale też większą liczbę sporów z KAS.
Przedawnienie zobowiązania podatkowego w Ordynacji podatkowej
Zawieszenie biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego regulują między innymi artykuły 59 i 70 Ordynacji podatkowej. Nie są one jednak na tyle rzeczowe i rozstrzygające, aby rozwiać wszelkie wątpliwości dotyczące tego zagadnienia. Art. 59 § 1 pkt. 9 ustawy Ordynacja podatkowa stwierdza, że zobowiązanie podatkowe wygasa w całości lub w części wskutek przedawnienia. To zaś według Art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej następuje z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Co istotne, bieg terminu przedawnienia przerywa ogłoszenie upadłości. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia biegnie on na nowo od dnia następującego po dniu uprawomocnienia się postanowienia o zakończeniu lub umorzeniu postępowania upadłościowego. Warto też zaznaczyć, że bieg terminu przedawnienia może zostać przerwany wskutek zastosowania środka egzekucyjnego, o którym podatnik został zawiadomiony. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia biegnie on na nowo od dnia następującego po dniu, w którym zastosowano środek egzekucyjny.
Niezgodny z Konstytucją projekt zmian
Najnowszy projekt zmian w Ordynacji podatkowej zakłada, że samo wszczęcie kontroli mogłoby nastąpić tuż przed samym końcem okresu przedawnienia, czyli w ostatnim, piątym roku. Mielibyśmy więc status quo, bo takie podejście do zawieszania kontroli jest od lat stosowane; teraz jednak zostałoby unormowane prawem, ale prawem, które między innymi Rzecznik Praw Obywatelskich określił jako niekonstytucyjne. Prowadzi ono do podważenia zasady zaufania obywatela do państwa i stanowionego przezeń prawa (art. 2 Konstytucji) i jako takie było przedmiotem interwencji RPO. Rzecznik składał w tej sprawie wniosek do Trybunału Konstytucyjnego już w 2014 roku, po czym w 2021 ponowił apel o rozstrzygnięcie konstytucyjności takiego działania. Niestety bezskutecznie. RPO zaznacza, że „podatnik nie ma wprawdzie konstytucyjnego prawa do przedawnienia, ale ma prawo oczekiwać, że upływ terminu przedawnienia spowoduje wygaśnięcie ewentualnych nieuregulowanych zobowiązań. Zawieszenie biegu terminu przedawnienia wydłuża ten termin o okres zawieszenia. Powstaje wówczas stan niepewności podatnika, który nie wie, czy jego zobowiązanie podatkowe wygasło”.
