Zatrudnianie cudzoziemców od 1 czerwca 2025 r. – nowe zasady

Od 1 czerwca 2025 r. legalna praca tylko na podstawie polskiego tytułu pobytowego

Ustawa przede wszystkim wprowadza restrykcje w zakresie warunków legalizacji zatrudnienia cudzoziemców w Polsce. Oznacza to, że jeżeli pobyt w Polsce ma być połączony z legalnym wykonywaniem pracy, musi być oparty na polskim tytule pobytowym. Nie będzie więc możliwe legalne zatrudnienie cudzoziemców przebywających w Polsce w oparciu o zezwolenie na pracę wydane, którego podstawą jest wiza czy inny dokument pobytowy wydany przez inne państwo strefy Schengen.

Wprowadzenie tych restrykcji powoduje, że pracodawcy i agencje zatrudnienia zobowiązane są zmienić od 1 czerwca zasady zatrudniania i rekrutacji pracowników będących cudzoziemcami.

Ustawa upoważnienia ministra właściwego do spraw pracy do określenia w drodze rozporządzenia wykazu państw, których obywatele posiadający zezwolenie na pracę nie będą mieli prawa do jej wykonywania, jeżeli ich podstawą pobytową będzie ruch bezwizowy. Aby podjąć legalne zatrudnienie, zobowiązani będą do uzyskania wizy w celu wjazdu na terytorium RP, z której wydaniem wiąże się m.in. wymóg zbadania przesłanki ryzyka migracyjnego dotyczącego konkretnego cudzoziemca.

Umowy cywilnoprawne przy zatrudnianiu cudzoziemców

Ustawa dość poważnie ogranicza możliwość stosowania umów cywilnoprawnych przy zatrudnianiu cudzoziemców. Nowe przepisy nie przewidują np. możliwości elastycznego dostosowywania liczby godzin w miesiącu do wykonywanego zlecenia - dopuszczalne jest jedynie zwiększenie wymiaru czasu pracy, co wiąże się wyłącznie ze zwiększeniem etatu. Podobne zasady przewidziano dla oświadczeń o powierzeniu pracy cudzoziemcowi, które podlegają takim samym rygorom jak zezwolenia na pracę.

Wyjątek w tym zakresie stanowią zezwolenia na pracę sezonową – tutaj ustawa wprost dopuszcza elastyczność do 299 godzin miesięcznie, ale tylko w wybranych sektorach, np. w rolnictwie.

Nowe obowiązki informacyjne dla pracodawców

Ustawa wprowadza dla pracodawców kilka nowych obowiązków informacyjnych. Pracodawcy będą m.in. zobowiązani do:

• przekazania organowi, który wydał zezwolenie na pracę, kopii umowy z cudzoziemcem, sporządzonej w języku polskim; umowę należy przekazać przed powierzeniem pracy cudzoziemcowi,
• powiadomienia wojewody o:
• nie podjęciu pracy przez cudzoziemca w ciągu 2 miesięcy od początkowej daty ważności zezwolenia,
• przerwaniu przez cudzoziemca pracy na okres przekraczający 2 miesiące,
• zakończenia przez cudzoziemca pracy wcześniej niż 2 miesiące przed upływem okresu ważności zezwolenia;
• powiadomienia starosty o statusie zatrudnienia cudzoziemca w ciągu:
• 7 dni – w przypadku powiadomienia o podjęciu pracy przez cudzoziemca,
• 14 dni – w przypadku powiadomienie o niepodjęciu pracy przez cudzoziemca;
• poinformowania wojewody o zakończeniu pracy przez cudzoziemca na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę – pracodawca ma obowiązek poinformować właściwy urząd wojewódzki w ciągu 15 dni od zakończenia zatrudnienia.

Zmiana wysokości kar dla pracodawców za nielegalne zatrudnienie

Ustawa wprowadza wyższe kary za nielegalne zatrudnianie cudzoziemców. Podmiot, który nielegalnie powierza pracę cudzoziemcowi, podlega karze grzywny od 3000 zł do 50 000 zł, przy czym karę wymierza się w kwocie nie niższej niż 3000 zł za każdego cudzoziemca.

Jednak nie będzie podlegać karze za powierzenie pracy cudzoziemcowi nieposiadającemu ważnej wizy lub innego dokumentu uprawniającego do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej podmiot, który zatrudniając cudzoziemca, spełnił łącznie następujące warunki:

• wypełnił obowiązki uzyskania od cudzoziemca przedstawienia przed rozpoczęciem pracy ważnego dokumentu uprawniającego do pobytu na terytorium Polski i przechowywania ich kopii przez cały okres wykonywania pracy przez cudzoziemca i 2 lata po jego zakończeniu, chyba że wiedział, iż przedstawiony dokument został sfałszowany,
• zgłosił cudzoziemca, którego zatrudnił, do ubezpieczeń społecznych, o ile taki obowiązek wynika z przepisów.

Co ważne, nielegalnym zatrudnieniem jest także zatrudnienie cudzoziemca na innych warunkach lub na innym stanowisku niż określone w zezwoleniu. Oznacza to, jakakolwiek zmiana zakresu obowiązków cudzoziemca bez dokonania aktualizacji zezwolenia może skutkować odpowiedzialność pracodawcy za nielegalne zatrudnienie.

Ustawa przewiduje również surowsze sankcje dla pracodawców - do 6000 zł za jednego cudzoziemca - za wykroczenia, np. za wprowadzanie cudzoziemca w błąd, żądanie korzyści majątkowej w zamian za podjęcie działań zmierzających do uzyskania zezwolenia na pracę.

Obowiązkowa elektronizacja procedur

Ustawa wprowadza pełną elektronizację procedur związanych z legalizacją pracy cudzoziemców. Zarówno wnioski o wydanie zezwolenia na pracę, jak i pozostałe dokumenty dotyczące wniosku będzie można składać wyłącznie za pomocą systemu teleinformatycznego prowadzonego i udostępnionego przez ministra właściwego do spraw pracy, tj. praca.gov.pl. Wnioski złożone w inny sposób będą pozostawiane bez rozpoznania.

Ustawa reguluje również indywidualne konta w systemie teleinformatycznym, za pomocą którego uprawnione podmioty składać będą mogły są wnioski, wyjaśnienia, odwołania i inne dokumenty, zaś właściwe organy będą za ich pomocą doręczać podmiotom decyzje, postanowienia i inne pisma w postaci elektronicznej.

Nowość w księgarni PCDK:  Formy wsparcia dla pracodawców i przedsiębiorców w ustawie o rynku pracy i służbach zatrudnienia Zapraszamy do zamawiania!

Poznaj najbliższe szkolenia z kadr i płac