Do wyjść prywatnych odnosi się art. 151² Kodeksu pracy, zgodnie z którym nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych czas odpracowania zwolnienia od pracy, udzielonego pracownikowi na jego pisemny wniosek, w celu załatwienia spraw osobistych. W dotychczasowej praktyce przyjęto więc, że odpracowanie wyjścia prywatnego, do którego wprost odnosi się ww. przepis Kodeku pracy, powinno mieć miejsce po takim wyjściu, a nie przed. Takie podejście – uwzględniające kolejność zdarzeń - pozwoliło przede wszystkim na rozróżnienie pomiędzy wyjściem prywatnym i jego odpracowaniem, a pracą w godzinach nadliczbowych i odbiorem z tego tytułu czasu wolnego od pracy:

• wyjście prywatne - najpierw ma miejsce wyjście w celu załatwienia spraw osobistych, a dopiero potem, tj. w tym samym dniu lub w kolejnych, następowało odpracowanie takiego wyjścia, które zgodnie z przepisem nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych;
• praca w godzinach nadliczbowych - najpierw wykonana zostaje dodatkowa praca, a dopiero potem udzielany jest pracownikowi na wniosek lub bez wniosku czas wolny kompensujący tą dodatkową pracę.

Zgodnie ze stanowiskiem wydanym przez Głównego Inspektoratu Pracy w dniu 22 lutego 2024 r. w sprawie odpracowywania wyjścia prywatnego oraz czasu pracy osoby z orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności (UNP:GIP-24-48686, GIPGBI.0701.3.2024.3), nadpracowanie wyjścia prywatnego jest możliwe, nawet jeśli taka interpretacja jest sprzeczna z literalnym brzmieniem art. 151¹ Kodeku pracy. Zdaniem GIP, za słusznością tej interpretacji przemawia jej propracowniczy charakter.

Stanowisko Głównego Inspektoratu Pracy z 22 lutego 2024 r. w sprawie odpracowywania wyjścia prywatnego oraz czasu pracy osoby z orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności (UNP:GIP-24-48686, GIP-GBI.0701.3.2024.3):

(…) Artykuł 151 par. 21 k.p. dopuszcza odpracowywanie przez pracownika czasu zwolnienia od pracy, udzielonego pracownikowi w celu załatwienia spraw osobistych (tzw. „prywatne wyjście”), przy czym czas odpracowania tego zwolnienia od pracy nie stanowił będzie pracy w godzinach nadliczbowych.

Odpracowanie czasu prywatnego wyjścia może mieć miejsce zarówno w tym samym dniu, w którym pracownik zwolnił się z pracy w celu załatwienia spraw osobistych, jak też w innym dniu niż ten, w ramach którego pracownik zwolnił się z pracy. Czas odpracowania uprzednio udzielonego pracownikowi zwolnienia z części dnia pracy, nie będzie stanowił, w takim przypadku, pracy nadliczbowej.

Choć literalne brzmienie ww. przepisu wskazuje, że odpracowanie czasu prywatnego wyjścia powinno nastąpić dopiero po dniu, w którym miało ono miejsce, nie ma jednak przeszkód prawnych, by uznać za prawidłowe odpracowanie prywatnego wyjścia, zanim to wyjście nastąpiło. Niemniej taka sytuacja może spowodować pewne komplikacje, w przypadku gdyby pracownik najpierw odpracował czas prywatnego wyjścia, a następnie z niego nie skorzystał. W takim przypadku powstanie bowiem praca w godzinach nadliczbowych, którą pracodawca będzie zobowiązany odpowiednio zrekompensować.

Jednocześnie jednak zdaniem Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, „poza wymogiem, aby udzielenie zwolnienia od pracy w celu załatwienia spraw osobistych nastąpiło na piśmie, przepis ten nie odnosi się i nie reguluje zasad i warunków udzielania tego zwolnienia od pracy, a także zasad i warunków jego odpracowywania. Kwestie te mogą być przedmiotem regulacji wewnątrzzakładowych (...) lub też mogą być ustalane każdorazowo na mocy porozumienia między pracodawcą a pracownikiem (...)”.

Więcej artykułów z kadr/płac przeczytasz w Monitor CDK. Pobierz TUTAJ

Poznaj najbliższe szkolenia z kadr i płac